Skuter - świetny środek lokomocji w Tajlandii.

Najlepszym sposobem na zwiedzanie miast w Tajlandii jest wypozyczenie skutera. W Ayutthaya swiatynie i fajne jadlodalnie rozrzucone sa na duzym obszarze. Na chodzenie pieszo miedzy tymi miejscami nie ma czasu. Kto bedzie dawal z laczka przez 4 dni ?

Dla leniwych turystow najlepsza opcja jest tuk tuk, ktory za 500 baht zawiezie ciebie do 5 wybranych atrakcji.

Niektorzy wypozyczaja rowery za 50 lub 100 baht na dzien. Owszem to jest fajna alternatywa, ale nie bylem gotow na etap Tour de France nawet jak do przejechania bylo tylko 70 km. Poza tym wypozyczenie skutera kosztuje tyle samo co dwoch rowerow.

Skuter dostaje sie z prawie pustym bakiem i trzeba gdzies zatankowac paliwo.

Potem mozna ruszac w droge. Ruch w Tajlandii jest lewostronny, dlatego wielu farangow laduje kazdego dnia w szpitalach calej Tajlandii. ( oprocz Brytyjczykow oczywiscie ) Poza Bangkokiem, ludzie jezdza powoli i malo agresywnie.

Polecam skutery w Tajlandii. Honda 160 cc byla wystarczajaca silna na przejazdzke po miescie i okolicach.

Nauka historii w Ayutthaya. Wat Mahathat.

Najslynniejsza swiatynia w starej stolicy Syjamu nazywa sie Wat Mahathat. Zostala zbudowana w XIV wieku. Krol Borom Rachathirat I, ktory slynnal z wojowniczego temperamentu i podbojow terytorialnych wybudowal swiatynie w srodkowej czesci wyspy. Przez 400 lat byla to siedziba najwazniejszych mnichow buddyjskich Syjamu.

Mahathat oznacza zwierzchnictwo i opieke dworu. Waty z taka sama nazwa znajduja sie jeszcze w kilku miastach Tajlandii.

Wat Mahathat oraz cala Ayuthaya byly zniszczone przez wojska birmanskie w drugiej polowie XVIII wieku. W czasie gdy Polska ulegla pierwszym rozbiorom, Birmanczycy tworzyli tzw. Trzecie Imperium. Nie zdazyli jednak utworzyc z Syjamu panstwa wasalnego. Ich krol Alaungpaya musial odpierac ataki Chinczykow z Yunnan. W 1769 roku armia birmanska pokonala wojska dynastii Qing i zaproponowala pokoj Chinczykom.

Historia plata figle i warto wyciagac wnioski z jej nauk.

Birmanczycy pokonali wojska Panstwa Srodka i zdobyli najwspanialsze miasto Azji Poludniowo-Wschodniej jakim byla Ayutthaya. 49 lat pozniej przegrali pierwsza wojne z Imperium Brytyjskim, a w 1886 roku stali sie Brytyjska Kolonia.

Syjam zostal podbity i upokorzony. Stolice przeniesiono do Bangkoku. Tajscy wladcy okazali sie doskonalymi dyplomatami i w XIX wieku uchronili Syjam od kolonizacji.

W takich miejscach jak Wat Mahathat nachodza mnie filozoficzno-historyczne mysli. Najwazniejsze clue tych przemyslen jest zawsze jednakowe: "jezdzic po swiecie i uczyc sie, poki starczy sil". Nie odkladac pomyslow i szans na pozniej. "Pozniej" moze nigdy nie nadejsc.

Glowa Buddy wcisnieta miedzy korzenie drzewa to najpopularniejszy obrazek z Ayutthayi.

Po okresie wojennym, kiedy Birmanczycy wywiezli cale zloto i kosztownosci nastal czas XX -wiecznych szabrownikow.

Poszukiwacze skarbow i zwykle opryszki kopali w calym miescie. Reszta ruin ulegla dalszej dewastacji. Glowny Prang swiatynii zawalil sie 110 lat temu.

Skarby miasta musialy byc niewyobrazalne. W XVII wieku Ayutthaya byla bogatsza niz wszystkie miasta Niderlandow. Amsterdam i Antwerpia mialy tylko po 50 tysiecy mieszkancow.

Wszystkie posagi i plaskorzezby stracily glowy. Cenne artefakty zostaly wywiezione poza Tajlandie i znalazly nowych wlascicieli w Ameryce i Europie.

W roku 1956 grupa archeologow prowadzaca wykopaliska w Wat Mahathat dokopala sie do tajnego, podziemnego skarbca, gdzie w nienaruszonym stanie znajdowaly sie zlote relikwie. Skarbiec znajdowal sie kilka metrow pod ziemia, bezposrednio pod zawalonym glownym Prangiem.

Przyjechalem do Ayutthaya. Tajlandia

Przyjechalem z Cocodrilo do Ayutthayi. Ze stacji kolejowej boczna uliczka zwana w Tajlandii soi prowadzila do przystanii nad rzeka. Nie warto brac tuk tuk i jechac do centrum miasta przez most. Prom, czyli zwykla lodz motorowa za 4 baht ( 40 groszy ) odplywa na drugi brzeg Chao Phraya co 5 minut.

W lodzi siedza mlode muzulmanki, ktorych sporo w tym miesie. Muzulmanie zamieszkuja stara stolice Syjamu od kilku stuleci.

Enklawa hoteli turystycznych jest blisko rzeki. Wybieram gesthouse o sugestywnej nazwie Backpacker.

Oto recepcja Backpackera. Laczki zostawia sie na zewnatrz, bo to gesthouse. Na bosaka czekamy na pania z recepcji.

Pokoj dwuosobowy kosztuje 450 baht ( 45 zlotych ).

Od jakiegos czasu wybieram "turystyczne ulice" podczas podrozy. Nie zebym tesknil za towarzystwem innych obcokrajowcow. Nie lubie tloku i snobistycznych lokali. "Ulice backpakersow" maja fajne bary i knajpy. Mozna wieczorem przespacerowac sie na piwko w klapkach i posluchac amerykansko-europejskiej muzyki.

Nie chce tracic czasu na obiad. Lecimy najpierw obejrzec pierwsze swiatynie Ayutthayi.

Piekło w Tajlandii. นรก Naraka Hell is waiting for you.

Wiadomo, ze Tajowie to straszni grzesznicy. Usmiech, z ktorego slyna na swiecie sluzy do maskowania diabelskiej duszy. Lista zlych uczynkow jest tak dluga, ze nie ma miejsca w tym blogu na ich opisanie i odmiane przez przypadki. Dlatego Tajowie w obawie przed naraka ( Buddystyczne pieklo ) zbudowali 30 tysiecy swiatyn i celebruja swieta Buddystyczne.

Pieklo Tapana trwa lat 5,308,416*10 do 10 potegi. Delikwenci spedzaja glownie swoj czas w kotle.

Narok ( นรก ) jest przeklenstwem. W ubieglym roku, tak spodobal mi sie ten wyraz, ze artykulowalem go glosno dla zabawy. Znajomi Tajowie mieli juz dosyc obciachu jaki im przynosilem i uciszali mnie zapamietale. Narok jest pieklem. A Tajowie maja czego sie bac. Samych zabojst jest 6 krotnie wiecej niz w Polsce. Cudzolostwem juz nawet nikt sie nie zajmuje: maja przeciez instytucje "malej zony". Zlodziei zwanych tu kamoi jest tysiace; od ulicznych cwaniaczkow do czlonkow parlamentu.

Wczoraj przeczytalem pewna analize prostytucji tzw. "sponsoring" wsrod uczennic w wieku 14 - 18 lat w miescie Udon Thani. 70% dziewczyn sprzedaje sie za przyslowiowy dezydorant.

Pieklo Maharaurava trwa miliony lat ( 663,552*10 to 10 potegi ). Tortury polegaja na przebijania ciala. Ten narok jest miejscem dla cudzi, ktorzy zadawali cierpienia fizyczne innym w poprzedniej karmie.

Naraka jest buddyjska koncepcja piekla, gdzie czlowiek naradza sie w nowym wcieleniu za kare za zle uczynki w poprzednim zyciu. Odsiadka w piekle trwa miliony lat, ale po straszliwych cierpieniach mozna odrodzic sie ponownie w szlachetnej formie cielestnej.

Tradycja Buddyjska mowi o 8 goracych pieklach i 8 zimnych pieklach. Najlagodniejsza wersja goracego piekla nazywa sie Sanjiva, gdzie ludzie sami atakuja sie nawzajem ostra bronia i stalowymi pazurami. Avivi jest najgorszym rodzajem goracego piekla, gdzie ludzie sa zapiekanii w niesamowicie wysokich temperaturach. Meczarnia trwa biliony lat.

Najgorsze zimne pieklo nazywa sie Mahapadma. Cialo ludzkie peka na kawalki pod wplywem zimna i mrozu.

Te sugestywne freski odkrylem w jednej ze starych swiatyn w Ajutthai. Byly ukryte za glownym oltarzem z posagami Buddy i prawie niewidoczne. Przestrzen miedzy posagami, a sciana byla tak waska, ze udalo mi sie sfotografowac tylko kilka.

Vat Phou Champasak. Sanktuarium na górze klifu. Laos

W srodku sanktuarium sa wspolczesne posagi Buddy. Global Heritage Fund z Kalifornii na spolke z UNESCO i rzadem w Vientiane prowadzi prace konserwacyjne w tej ponad 1000-letniej swiatynii kmerskiej. Na pewno to nie oni zasponsorowali posagi ;-) W obliczu kryzysu finansowego jaki neka Kalifornie mam pewne obawy co do przyszlosci swiatynii Phou. Palace na nizinach podpieraja belki. Dobrze, ze nie ma tu wichur i huraganow.

Sanktuarium pod oslona klifu prezentuje sie lepiej.

To najwieksze stanowisko archeologiczne w Laosie ma nieopisany urok i magnetyzm.

Bezposrednio za sanktuarium znajduje sie sciezka do klifu, gdzie splywa woda zrodlana.

Oryginalnie w sanktuarium znajsowal sie lingam Sziwy.

Kilka kamiennych nadproży i lintali znajduje sie w doskonalym stanie.

Az nieprawdopodobna staje sie historia chinskich podroznikow o ofiarach ludzkich rzucanych krokodylom na pozarcie.

Plaskorzezba przedstawiajaca Trimurti.

Kmerskie tralki w oknach.

Wspinaczka na szczyt i litr wylanego potu nie poszedl na marne. Miejsce ma swoj magnetyzm. W drodze powrotnej sfotografuje dolne palace.

Spacer po Bangkoku. Dzielnica Bang Rak blisko Silom. Tajlandia

Dzisiaj bylem w dzielnicy Bang Rak i Silom. Gladko ogolony Johnny Deep spogladal z reklam.

Wiele ulic w Bangkoku przypomina bardziej Ameryke niz tania, zapyziala Tajlandia z tuk tukami i spoconymi backpakersami.

Niektorzy boja sie swinskiej grypy. W koncu w Tajlandii jest wiecej ofiar smiertelnych niz w Japonii, najwiecej ze wszystkich krajow azjatyckich. Widzialem kierowce taksowki w masce w pustym samochodzie. Bal sie zarazic A/H1N1 od siebie samego ?

Slonce ladnie swiecilo, wiec przeszedlem sie ulica Sathon Tai.

Firma telekomunikacyjna CAT w dalszym ciagu reklamuje tanie polaczenia miedzynarodowe.

Uwaga na rowerzystow ? Nie zauwazylem nikogo na rowerze.

Bangkok City Tower.

Ide na stacje sky train Chong Nonsi.

Dni sa znowu troche krotsze. Bangkok o godz. 19 dnia 27 lipca 2009. Wszystko zakorkowane.

Kuchnia tajska. Ryżana kiełbaska Sai Krok Mu.

Jednym z wszedobylskich tajskich przekasek sa ryzane kielbaski sai krok mu. W Lopburi kobieta sprzedawala kielbaski na kulki po 1 baht ( 10 groszy ).
W naturalnym flaku wieprzowym znajduje sie 90% ryzu i 10% miesa. W smaku sai krok mu jest kwasne, a przypieczony na ogniu flak daje wrazenie, ze jemy same mieso.


Jest to idealna przekaska do piwa.

Ryzane kielbaski w postaci kulek lub w podluznym flaku znajdziecie w calej Tajlandii.

Ayutthaya. Tajlandia i globalizacja w XVII wieku.

Stolica Syjamu - Ayutthaya byla wielkim miastem w XVII wieku. Wplywy i znaczenie Syjamu w tamtych czasach przewyzszaly znaczenie dzisiejszej Tajlandii na arenie miedzynarodowej. Wielu podroznikow, dyplomatow i dzisiejszych badaczy pisze o 1 milionie ludzi zamieszkujacych Ayutthaye. Choc ta liczba wydaje mi sie przesadzona, to nie ulega watpliwosci, ze nie bylo w Europie XVII wieku tak wspanialego i bogatego miasta.

Wiek XVII byl czasem kryzysu i wojen w Europie. Owczesne mocarstwa morskie cierpialy na brak ludzi oraz notowaly odplyw wybitnych jednostek do zamorskich kolonii. Portugalia miala 1.2 miliona mieszkancow, Hiszpania 7 milionow, Holandia 2 miliony, Anglia 5 milionow i tylko Francja z potencjalem 20 milionow mieszkancow byla potega ludnosciowa.

Wlasnie Francja byla wowczas najaktywniejszym europejskim graczem w Syjamie. Krol Ludwik XIV popieral akcje kolonialne na calym swiecie, a Jezuici chcieli nawracac wszystkie zamorskie kraje na chrzescijanstwo.

Na tronie Syjamu zasiadal krol Narai, ktory byl zainteresowany kontaktami handlowymi z reszta swiata. Chinskie, Perskie, Japonskie, Portugalskie i Holenderskie statki handlowe doplywaly do Ayutthaya od dziesiecioleci. Kupcy z tych krajow od dawna mieszkali w Ayutthaya.

Aqa Muhammad z Persji i Grek Phaulkon byli najwazniejszymi doradcami krola. W obliczu agresywnej polityki Angielskiej i Holenderskiej kompanii handlowej, krol Narai za namowa Phaulkona popieral na swoim dworze Francuzow. Pierwszy ambasador francuski w Syjamie Chevalier de Chaumont oraz dyrektorzy French East India Company nie zdzialali zbyt wiele. Ich obecnosc byla sprytnie wykorzystywana przez Syjam dla zrownowazenia miedzynarodowych wplywow. 1400 zolnierzy i 300 rzemieslikow przybylych z Francji budowalo palace i chwale Syjamu. Syjam byl za silny na bezposredni podboj, a dyplomacja dworu nie mniej sprytna od francuskiej. ( pamietacie Sobieskiego pod Wiedniem i pozniejszy rozbior Polski ? )

Obce faktorie nie mogly handlowac miedzy soba. Cala wymiana handlowa bogacila bezposrednio dwor Ayutthayi. Chinczycy kupowali ryz, a Europejczycy przyprawy. Syjam wysylal zywe slonie do Indii i Persji oraz kosc sloniowa do Chin i Japonii. Wszyscy tez kupowali miejscowa ceramike, ktora byla tansza od chinskiej. Z portu Nagasaki w Japonii plynelo srebro i miedz. Wszyscy handlowali tez szklem, winem, tekstyliami i bronia palna.


W Ayutthaya bylo ponad 500 swiatyn i tysiace artystow i rzemieslnikow pracujacych dla dworu. Bogaci mieszkancy chcac zdobywac dobre uczynki i liczac na ponowne narodziny w szlachetnym wcieleniu nie zalowali swojego majatku na rozwoj religijnej sztuki. Palace i glowne swiatynie mialy wodociagi i wode w kranach.




Sto lat pozniej miasto zostalo zrownane z ziemia przez birmanskie wojska, a pozniejszy szabrownicy scinali glowy posagom na zlecenie Europejskich i Amerykanskich kolekcjonerow. Jednak do dnia dzisiejszego zachowaly sie wspaniale monumenty z czasow pierwszej swiatowej fali globalizacji.

Thong Yod - sweets from Ayutthaya court. Food in Siam

One of traditional desserts from time of Ayutthaya Kingdom is called thong yod. Thai cooks were influenced by the Portuguese living in Siam since 1511. Thais started to used eggs as a part of their sweets.

During the Ayutthaya's revolution in 1688, French Jezuits and King Narai's closest councillor Constantine Phaulkon were killed. Phaulkon's Japanese wife had to leave the European residence in Lopburi. She survived cooking sweets like thong yod in Ayutthaya. Even King Phetracha who beheaded Phaulkon and was afraid of European influence in the kingdom liked this egg's desserts.

I ate thong yod today. This stuff is impossible sweet. Too sweet...

Meksyk. Indianie Zapotec z Oaxaca.

Oaxaca City jest jednym z najladniejszych miast w Meksyku. Jesli ktos lubi stare, kamienne domy i hiszpanska architekture, to powinnien wybrac sie tam. Spedzilem kilka dni w miescie i okolicy w drodze z Mexico City na Yucatan. Miasto zamieszkuje okolo 300 tysiecy ludzi i latwo tu z orientacja, gdyz ulice wybudowane przez Hiszpanow krzyzuja sie pod kontem prostym.

Miasto polozone jest w dolinie Oaxaca, w gorach Sierra Madre del Sur na wysokosci 1500 metrow n.p.m. Nad Ocean Spokojny mozna dojechac stad samochodem w polotora godziny.

Indianie Zapotec zamieszkiwali juz doline Oaxaca w pierwszym tysiacleciu przed nasza era. Ich kultura osiagnela swoje apogeum miedzy VII - IX wiekiem naszej ery. Teren ten bogaty w poklady srebra i zlota byl polaczony szlakami komunikacyjnymi z panstwami - miastami Majow. Najwiekszym miastem byl Monte Albán, ktorego ruiny mozna podziwiac do dzis. W XV wieku Aztekowie z Tenochtitlan zmusili Zapotekow do placenie trybutu. Ich dominacja trwala krotko, gdyz 70 lat pozniej cale Imperium Aztekow padlo lupem hiszpanskich konwiskadorow.

W 1521 roku Hernan Cortes wyslal tu Francisco de Orozco, ktory w jego imieniu oficjalnie anektowal cala doline Oaxaca. Hiszpanie zaczeli budowac miasta i wprowadzili uprawe pszenicy oraz trzciny cukrowej. Ich wladza trwala dokladnie 300 lat, do roku 1821 kiedy Meksyk uzyskal niepodleglosc.

Najslynniejsza postacia historyczna Indian Zapotec byl Benito Juárez, ktory urodzil sie w 1806 roku i sprawowal pieciokrotnie urzad Prezydenta Meksyku. Oficjalna nazwa miasta brzmi Oaxaca de Juárez i honoruje tego indianskiego, dziewietnastowiecznego polityka i przywodce.

Drugim prezydentem Meksyku pochodzacym z Oaxaca byl Porfirio Díaz urodzony w 1830 roku. Jego ojciec byl hiszpanskim criollo, a matka Indianka.

Z Oaxaca pochodzi Maria Sabina, najslynniejsza szamanka XX wieku. Jej szeroka wiedza na temat "magicznych grzybkow" umozliwiala jej otwieranie drzwi do dusz i umyslow wielu ludzi. Jej dom w Huautla de Jiménez mial odwiedzic Bob Dylan i znany milosnik "wizji" John Lennon.

Spacerujac po Oaxaca zobaczysz, ze przewazajca liczba mieszkancow to Indianie.

Fryzjer w Tajlandii. Strzyżenie, golenie, czyszczenie i masaż uszu. Tajski fryzjer do usług.

Znam wiele zabawnych historii o fryzjerach i fryzjerkach. Fryzjer to kultowy zawod -:) Kto z nas nie byl u fryzjera ? Sa tacy ? Osobiscie goscilem w salonach fryzjerskich na 3 kontynentach i pewno jak nie wylysieje poszerze jeszcze swoja wiedze o geografii fryzjerstwa na swiecie.

Mialem dzis pisac o palacach i swiatyniach w Lopburi, ale w obawie, ze zrobi mi sie jakis przewodnik turystyczny z mojego blogu, zmienilem plany. Wizyta u fryzjera jest na pewno ciekawsza ;-)

W Tajlandii zaliczylem juz kilka salonow fryzjerskich ( nie mylic z salonami masazy ). Na Dalekim Wschodzie przywiazuja duza wage do fryzur, wlosow i wygladu zewnetrznego. Salony fryzjerskie sa wszechobecne.

Nawet w miasteczku 25 tysiecznym jakim jest Lopburi, serwis obejmuje szeroki wachlarz uslug. Czyszczenie uszu nalezy do takiego podstawowego kanonu.

Zasiadlem wiec bez obaw na fotelu numer 9 ( moj pozytywny numer ) i poprosilem fryzjera o skrocenie mojej peleryny. Jestem zaaklimatyzowany w tropikach i duzy pioropusz na glowie nie przeszkadza mi. Warto jednak pochodzic w krotszych wlosach. Maleje wowczas zuzycie szamponu i opor powietrza na motorze lub nartach wodnych.

Spodobala mi sie wizyta u fryzjera w Lopburi. Pewno zaprezentuje wiecej salonow, w innych miastach -;)

Cena za usluge byla tez o.k. Lopburi 70 baht, gdy np. w Chiang Mai 120 baht, a Bangkok 250 baht ( popularny salon ). Sprawdze ile placa kobiety i transwestyci.

Poza tym w Tajlandii, jak w Niemczech fryzjerzy zakladaja dodatkowe kolnierzyki, aby sciete wlosy nie wpadaly za kolnierz. W Polsce po wizycie u fryzjera musialem zawsze brac prysnic, bo drapalem sie po plecach jak zadzumiony.

Jak bedziecie w Lopburi, to zaklad fryzjerski jest 20 metrow od Nett Hotel w samym centrum miasteczka. Pewno dogadacie sie ;-)