Skomplikowane ?
Czy ten haitanski obraz nie jest plagiatem ?
Kultury i religie przenikaja sie. Ludzie wedruja od tysiecy lat. Osiedlaja sie w innych krajach przynoszac tam swoje zwyczaje i wierzenia. Badacze szufladkuja dzis haitanskie voodoo jako klasyczny synkretyzm religijny. Ale przeciez wszystkie obecne religie na swiecie sa synkretyczne. Czy ktos jest w stanie wskazac choc jedna "czysta religie" bez zapozyczen i obcych symboli ?
Krzysztof Kolumb laduje na wyspie Hispaniola w 1492 roku.
Na poczatku XVI wieku Hiszpanie zaczynaja sprowadzac niewolnikow na wyspe.
Indianie Tainos, ktorzy zamieszkiwali wyspe przed przybyciem Europejczykow ukrywaja sie w gorach, zdala od wybrzeza.
Pierwsi Afrykanscy niewolnicy - uciekinierzy zamieszkuja osady Indian i plodza mieszane dzieci. Nowa generacja mieszancow nazywa sie zambos.
W polowie XVI wieku zachodnia czesc wyspy ( pozniejsze Haiti ) zostaje zasiedlona przez francuskich piratow wspieranych oficjalnie przez angielski i francuski dwor.
Slynny pirat Bertrand D'Ogeron rozpowszechnia na wyspie uprawe tytoniu.
Pirat Daniel Montbars zwany Ekzekutorem atakuje hiszpanskie osady i statki w calych Zachodnich Indiach.
W 1697 roku Hispaniola zostaje oficjalnie podzielona miedzy Francje i Hiszpanie.
W zachodniej czesci zwanej teraz Saint-Domingue osiadla sie nowa fala francuskich emigrantow.
W XVIII wieku przybywa na wyspe ponad 30 tysiecy emigrantow z Francji.
Saint Domingue jest najbogatsza kolonia francuska, a moze i calego swiata. Tysiace afrykanskich niewolnikow pracuje na plantacjach kawy, trzciny cukrowej i indigo.
w 1789 roku San Domingo zamieszkuje pol miliona ludzi, w tym 437 tysiecy czarnych niewolnikow.
Wlasciciele niewolnikow sa zobligowanii do nawrocenia Afrykanczykow na chrzescijanstwo. Afrykanczycy poznaja historie Jezusa i Marii.
W obawie przed rewolta Francuzi zakazuja zgromadzen niewolnikow. Afrykanie pracuja w malych brygadach, gdzie kazdy wywodzi sie z innego plemienia. Ma to utrudnic komunikacje miedzy niewolnikami.
Takie srodowisko tworzy idealne warunki dla narodzin i rozwoju voodoo: religii importowanej przez zachodnio-afrykanskich Joruba, Fon, Ewa i wzbogaconej przez pierwiastki chrzescijanskich wierzen.
Voodoo ma cala palete bostw, ktore nazywaja sie loa. Haitanski glowny Bog zwany Bondye, jedyny stworca zycia nie pelni roli osobistego Boga jak w religiach bliskowschodnich.
Bondye jest niedostepny dla jednostek. Ludzie modla sie do loa.
Waznymi i popularnymi loa sa Ogoun, Zaka, Papa Legba i Erzulie.
Obraz Januarego Suchodolskiego "Bitwa na San Domingo".
Niewolnicy wznosza powstanie w roku 1791, dwa lata po Rewolucji Francuskiej. Zabijaja 2 tysiace Bialych i niszcza wiele plantacji oraz osiedli.
W 1802 roku Napoleon Bonaparte wysyla wojska na San Domingo. Dowodca wojskowej ekspedycji jest szwagier Napoleona - general Charles Leclerc.
Ponad 2000 polskich legionistow jest w 31- tysiecznym kontyngnencie, ktory ma zwrocic Napoleonowi bogate San Domingo. Cesarz wszystkich Francuzow potrzebuje pieniedzy.
W krwawych walkach na wyspie ginie wiekszosc europejskich zolnierzy, a wielu legionistow przechodzi na strone walczacych o wolnosc Haitanczykow.
Polacy nosza ze soba ikony z wizerunkiem Matki Boskiej Czestochowskiej. Wielu z nich pozostaje na stale na wyspie po zwyciestwie Haitanczykow w 1804 roku.
Wizerunek Czarnej Madonny inspiruje wyznawcow Voodoo. Popularna bogini Erzulie opiekunka kobiet, matek, lesbijek i prostytutek ma nowy image.
O Matkobosko!
ReplyDeletepiekne przenikanie kultur!
ReplyDelete