Indonezja między wulkanem a Moskwą.

W ciągu zaledwie kilku dni czerwca Indonezja znalazła się w centrum globalnej uwagi. Choć wiadomości te nie trafiły na czołówki zachodnich mediów, układają się w opowieść o kraju balansującym między siłami natury, realiami geopolityki i presją gospodarczą. Wybuch wulkanu na wyspie Flores, zaskakująca wizyta prezydenta Prabowo Subianto w Rosji, przyspieszenie rozmów handlowych z Eurazjatycką Unią Gospodarczą oraz decyzja o wstrzymaniu wydobycia niklu w ekologicznym raju Raja Ampat – to cztery historie z jednego tygodnia, które razem ukazują dynamicznie zmieniającą się Indonezję.

 

Wulkan przypomina, kto tu naprawdę rządzi

17 czerwca wulkan Lewotobi Laki-Laki na wyspie Flores wyrzucił słup popiołu na wysokość 10 kilometrów. Mieszkańcy okolicznych wiosek zostali ewakuowani, część połączeń lotniczych w regionie zawieszono. Indonezja, leżąca na Pacyficznym Pierścieniu Ognia, przywykła do trzęsień ziemi i erupcji, ale każda z nich to przypomnienie o fundamentalnej kruchości życia na archipelagu.

W tle tej katastrofy naturalnej rozgrywała się jednak zupełnie inna, bardziej zaskakująca historia – polityczna.

Prabowo wybiera Putina zamiast G7

Podczas gdy liderzy G7 spotykali się w Kanadzie, prezydent Prabowo Subianto udał się do Sankt Petersburga na rozmowy z Władimirem Putinem. Decyzja o nieobecności na Zachodzie i wyborze spotkania z prezydentem Rosji była wymowna – i szeroko komentowana. Oficjalnie mówiono o współpracy w dziedzinie obronności, energetyki jądrowej oraz rozwoju sektora kosmicznego. Wśród planów pojawił się nawet pomysł budowy indonezyjskiego portu kosmicznego na wyspie Biak.

Indonezja stawia na dyplomację wielowektorową. Prabowo wysyła sygnał: archipelag nie zamierza wiązać się wyłącznie z Zachodem czy Chinami, ale będzie prowadzić niezależną grę na własnych warunkach – nawet jeśli oznacza to flirty z reżimami objętymi sankcjami.

Handel z Eurazją – strategia czy ryzyko?

W tym samym czasie władze w Dżakarcie ogłosiły, że finalizują rozmowy o umowie o wolnym handlu z Eurazjatycką Unią Gospodarczą (EAEU), skupiającą Rosję, Białoruś, Kazachstan, Armenię i Kirgistan. Nowy kierunek eksportu ma wzmocnić obecność Indonezji na rynkach alternatywnych, szczególnie w sprzedaży oleju palmowego, kauczuku i kawy.

To jednak miecz obosieczny. Z jednej strony Indonezja szuka zbytu poza tradycyjnymi rynkami i uniezależnia się od wpływów Zachodu. Z drugiej – ryzykuje utratę zaufania dotychczasowych partnerów i pogłębia zależność od gospodarek autorytarnych, które same zmagają się z izolacją.

Raja Ampat: pierwszy krok ku ochronie „ostatniego raju”

W cieniu wielkiej polityki zapadła decyzja, która może mieć długofalowe skutki dla środowiska naturalnego. Rząd Indonezji anulował cztery z pięciu koncesji wydobywczych w regionie Raja Ampat w Papui Zachodniej. Ten archipelag, uznawany za jedno z najbardziej bioróżnorodnych miejsc na Ziemi, od lat był zagrożony przez ekspansję przemysłu niklowego.

Choć jedna firma wciąż działa w regionie, decyzja władz została uznana przez ekologów za milowy krok w ochronie środowiska. Może to być początek zmiany podejścia do eksploatacji zasobów – choć doświadczenie każe zachować ostrożny optymizm.

Kraj, który szuka własnego języka

Wszystkie te wydarzenia – żywiołowe, polityczne, gospodarcze i ekologiczne – tworzą obraz Indonezji na rozdrożu. To kraj, który szuka języka własnej niezależności: jako państwo wyspiarskie, muzułmańska demokracja i rosnąca siła regionalna nie chce być ani satelitą Zachodu, ani klientem Wschodu. Chce mówić własnym głosem. Ale czy uda mu się zachować równowagę, nie rezygnując przy tym z wartości, zaufania partnerów i przyrodniczego dziedzictwa?

Through West Africa [1997] documentary series

In the autumn of 1997, I embarked on a two-month journey through West Africa, visiting Ivory Coast, Ghana, and Benin. A lasting memento of that trip is a five-part documentary series titled Through West Africa.

For now, it exists only in Polish and in its original, unprocessed form. But once I complete my book about adventures in Ivory Coast and Guinea, the series will be released in HD, with versions in both English and French.

 

The Nature of Black Magic - the Senufo people

Spiritual Reality in Everyday Life

In the traditional cosmology of the Senufo people, who inhabit the region of present-day Côte d’Ivoire, the spiritual world is not a separate realm—it permeates everyday reality, influencing health, fertility, harvests, family conflicts, and individual decisions. The foundation of religious life is built upon initiation rites, ancestor worship, secret societies, and ritual art, which materializes and mediates the relationship between the world of humans and spirits. However, alongside officially recognized and socially accepted forms of religiosity, there exists a sphere of taboo—dark, dangerous, marginalized, yet real: the world of black magic.

 

Defining Koni: The Nature of Black Magic

Black magic, known in the Senufo language as koni, is not a coherent belief system but encompasses a broad range of practices that oppose the well-being of the community. In popular belief, witches—both men and women—are thought to possess the ability to manipulate supernatural forces for personal gain or revenge. They are credited with the power to cause illness, infertility, agricultural disasters, and even death. They may also summon the spirits of the dead, not to seek blessings, as is done in ancestor worship, but to exploit their power for harmful, destructive, and sometimes deadly purposes.

Fear, Ambivalence, and Secrecy

Despite social condemnation, witches evoke ambivalent feelings in the community—fear, resentment, and admiration all at once. Their practices are shrouded in secrecy, difficult to detect, and often operate “in the shadow” of official rituals. Knowledge of black magic is transmitted covertly, usually within closed family lineages or informal groups, and exists outside the educational and ritual systems represented by the Poro society—the main initiatory and spiritual institution of the Senufo.

Diagnosis and Punishment

In times of misfortune—sudden death, illness, or the collapse of a household—suspicion of witchcraft may fall on a community member. Direct confrontations are rare. Instead, village elders, diviners, or members of the Poro conduct divinatory rituals to identify the alleged perpetrator. If guilt is confirmed, consequences can be severe: from purification rites to exile, or even violent lynching by the community. Such responses, though brutal, are seen not as acts of revenge but as exorcisms of evil from the social body.

The Moral Function of Fear

Paradoxically, black magic also serves an important normative function. Although forbidden, it reinforces existing moral codes—the fear of its use acts as a mechanism of social control. Avoiding conflict, exercising restraint, forbidding envy, or obeying the elders are motivated not only by ethics but also by fear of becoming a victim of sorcery. Magic, therefore, does not work against the community as much as it becomes its “dark mirror.”

Iconography of Darkness: Art as Protection

The realm of black magic is also reflected in Senufo ritual iconography and art. Masks and sculptures used in initiation, funerary, or purification ceremonies often depict deformed figures in trance, hybrid creatures combining human, animal, and spirit traits—symbolic representations of supernatural forces, including malevolent ones. Their function is not purely aesthetic: they are apotropaic objects, intended to protect the community, homes, and ritual participants from the influence of chaotic forces. Some sculptures and masks are kept in sacred groves or in closed sanctuaries accessible only to initiated members of the Poro.

Ritual Activation and Cosmic Healing

During purification rituals, these objects are “activated” through the recitation of spells, blood offerings, and music. Their purpose is not only to repel negative energy but also to restore disrupted cosmic and social harmony. In this sense, Senufo art performs both therapeutic and spiritual functions—it is a mediator between the sacred and the profane, a symbol of the tension between order and chaos.